file:\\ druksel \ archief \ 2001 \ Nieuwsbrief

DRUKsel vzw organiseert voor de vierde maal in Gent de voor België unieke beurs van boekwerk dat niet via reguliere kanalen getoond en gekocht kan worden.

Er wordt werk getoond van uitgeverijen die zich met het precaire bezighouden : poëzie, dwarse meningen, eigenzinnige vormgeving. Werken in de marge heeft iets weerbarstigs, het relativeert het modieuze, het staat argwanend tegenover het al te zichtbare.

Er zal werk te zien zijn van meer dan 60 exposanten uit België, Nederland, Frankrijk en Luxemburg. DRUKsel is ook daarom uniek : het is de enige boekenbeurs die de uitdrukkelijke ambitie heeft boeken in een internationale context te tonen.

Naast het inhoudelijke wil DRUKsel ook belangstelling wekken voor het typografische. De vormgeving is niet gratuit : we worden overstelpt door het banale en door de massiefheid ervan zien we niet meer dat het anders kan. DRUKsel wil het nadenken over de relatie tussen vormgeving en inhoud stimuleren.

Het is ondoenbaar om alle deelnemers hier de revue te laten passeren. Toch willen we aandacht vragen voor enkelen.

Frank J.M.A. Casteleyns van uitgeverij Persona, zal aanwezig zijn met een aantal van zijn kunstkompanen. Zij brengen kunstenaarsboeken met een surrealistische inslag. In hun boeken is de belgitude zichtbaar: het aandoenlijk-absurde, de soms agressief ogende humor, de anarchistische burgerman.

De sector beeldende kunst wordt dit jaar vertegenwoordigd met o.a. het Nederlandse kunsttijdschriften Kastalia en Janus de artists' books van Jean Delvaux en Diederik van Kleef (die voor elke DRUKselmap een originele gouache geschilderd heeft), het fotoreportagetijdschrift Images, de kunstenaarsboeken die door Johan Deumens worden uitgegeven en verspreid en Luc Derycke die naast het 'tekenboek' van Valerie Mannaerts ook zijn laatste boek met Joëlle Tuerlinckx zal presenteren.

Elk jaar tonen we ook het werk van literaire tijdschriften omdat we overtuigd zijn van hun belang als verkenners van het nieuwe, als bewaarders van het waardevolle. Revolver, Yang, Dietsche warande & Belfort, Archipel zijn bovendien tijdschriften die aandacht voor het vormelijke hebben, die weten dat vorm en inhoud elkaar moeten ondersteunen. Dit jaar is er een bijzondere samenwerking tussen DRUKsel en Yang. Yang brengt een uitgave met een keuze uit de poëzie van de grote Oostenrijkse schrijfster Friederike Mayröcker, de weduwe van Ernst Jandl. Als pendant wordt door DRUKsel een essay van de belangrijke Nederlandse schrijver Lucas Hüsgen uitgegeven. Dit boek, in een vormgeving van Rein Ergo, wordt op 126 exemplaren uitgegeven, is genummerd en gesigneerd door de schrijver. Ondanks de relevantie van het werk van Hüsgen, durft de reguliere uitgever dit werk blijkbaar niet meer aan. Het lijkt erop dat de margedrukkers zijn oeuvre onder hun hoede zullen moeten nemen.

Ook het optreden van Jaap Blonk, de Nederlandse stemkunstenaar, wordt met deze uitgave gelinkt. Blonk zal niet enkel eigen werk voordragen maar ook gedichten van o.a. Ernst Jandl en Kurt Schwitters.

Er zijn de kwalitatief hoogstaande persen als De Carbolineum pers. Hier wordt het ambachtelijke drukken in ere gehouden, wordt het blad gekoesterd als de schilder het doek. Boris Rousseeuw van De Carbolineum pers presenteert op DRUKsel het door Benno Barnard bewerkte toneelstuk Lucifer van Vondel. Barnard zal op zondag voorlezen. Natuurlijk is iedereen benieuwd hoe Barnard met een icoon van de Nederlandse literatuur zal omgaan.

De Ergo pers brengt nieuw werk. Eerst en vooral 'Vier sapates' van Francis Ponge met etsen van Lucassen. Wonderbaarlijk is het hoe tekst en beeld elkaar aanvullen, elkaar verklaren. 'VFDB' van de Vlaamse schilder Mario De Brabandere, is een eerbetoon aan zijn te vroeg gestorven vader. De Brabandere heeft bij zijn eigen teksten nieuwe houtsneden gemaakt. In dit boekwerk wordt de perfectie niet benaderd, hier is de perfectie zichtbaar.

Daarnaast zijn er de kleine uitgeverijen die elk op hun eigen manier een eigenzinnig fonds uitbouwen : Les Eperonniers, Didier Devillez, Duizend en Een, Herik.

Dit jaar is de samenwerking met het Stedelijk Secundair Kunstinstituut verder gezet. De leerlingen maken werk (etsen, monumentaal, beeldhouwwerk, schilderijen) dat aansluit bij het woord.

De reeds vermelde lezingen gaan door op zondag. Ook op zaterdag zijn er drie lezingen voorzien. Jan Lauwereyns had als de eerste spreker op de beurs aanwezig moeten zijn. DRUKsel geeft van hem een cyclus gedichten uit. Maar Lauwereyns, die in Japan werkt, zag geen mogelijkheid om toch nog naar Gent te komen. Als compensatie heeft hij een video laten opnemen waarin hij de papieren signeert (opgestuurd vanuit Gent, in Tokio gesigneerd, in Gent uitgegeven) en enige fragmenten uit het werk voorleest en verklaart. De tweede spreker is Gerard Unger: de belangrijke Nederlandse typograaf. Hij zal spreken over zijn Rome-ervaring. Naar aanleiding van het Heilige jaar 2000 had hij de opdracht gekregen om een nieuwe letter te ontwerpen en die in het stadsbeeld te integreren. De letter werd ontworpen, de plannen getekend. Maar alles is dode letter gebleven. Als derde spreker werd Robert Schaus uitgenodigd. Sommigen zullen zich nog herinneren dat DRUKsel in 1999 de Brusselse dichteres Gwenaëlle Stubbe uitgenodigd heeft. Deze aandacht voor het waardevolle dat zo nabij is en toch niet gekend, wordt verder gezet. Dit jaar hebben we (in samenwerking met Zegwerk die een keuze uit zijn gedichten uitgeeft) de Belgische, Duitstalige dichter Schaus uitgenodigd. Zijn poëzie lijkt op het eerste gezicht pastoraal te zijn, ze beschrijft het dorpsleven, de seizoenen. Maar wie dieper kijkt dan de oppervlakte zal geconfronteerd worden met een universele problematiek.

Een aantal namen op DRUKsel zijn een vaste waarde. Maar ook dit jaar zijn we er in geslaagd om nog niet gepresenteerde fondsen op DRUKsel te tonen. Om een overzicht te hebben van wat in de marge uitgegeven wordt, moeten de verschillende edities samengenomen worden. DRUKsel is in die zin een continu bewegende machine.

De 64 exposanten zijn:

amerika/Bebuquin (Antwerpen) ; Archipel (Anvers) ; Atalanta (Utrecht) ; Atelier IT plein 19 (Rotterdam) ; Atelier Luka (Antwerpen) ; De buitenkant (Amsterdam) ; De carbolineum pers (Wildert) ; C.J. Aarts (Amsterdam); Le chalet de haute nuit (Bruxelles) ; Le cormier (Bruxelles) ; Didier Devillez (Bruxelles) ; Diederik van Kleef (Amsterdam) ; Duizend en Een (Amsterdam) ; Dietsche warande & Belfort (Leuven) ; DRUKsel (Gent) ; Drukwerk in de marge (Leiden) ; Les éditions phi (Echternach) ; Les éperonniers (Bruxelles); Ergo pers (Gent) ; De ginkgo (Melle) ; Groeninghe uitgeverij (Kortrijk) ; Grotesque (Amsterdam) ; Herik (Landgraaf) ; De hoenderbossche verzen (Uden); Il ventuno (Hasselt) ; Jac. Splinter (Nijmegen) ; Janus (Antwerpen) ; Jean Delvaux (Luxemburg) ; Jef Meert (Antwerpen) Johan Deumens editions & artists' books (Landgraaf) ; Kastalia (Amsterdam) ; De klaproos (Delft) ; Krautgarten (Sankt-Vith) ; Literarte (Kessel-Lo) ; Luc Derycke & co bvba - Merz (Gent) ; Les marées de la nuit (Morlanwelz) ; Marian Willinck (Amsterdam) ; Pallas Books antiquariaat (Leiden) ; De pampiere werelt ('s Gravenwezel) ; Peregrinus (Roermond) ; Persona WK 16 vzw (Antwerpen) ; Plantin genootschap (Antwerpen) ; Le pré-nian (Guenrouët) ; De prentenier (Gent) ; Primavera pers (Leiden) ; Ravenberg pers (Oosterbeek) ; De renaissance van het boek (Gent) ; Revolver (Antwerpen) ; Sjolsea (Amsterdam); Stedelijk Secundair Kunstinstituut (Gent); Stichting Hermans-magazine (Amsterdam) ; TAC 42.292 Guy Bleus (Wellen) ; Tortuca (Rotterdam) ; Ubicumque (Berchem) ; Uitgeverij Knust (Nijmegen) ; Vereeniging der Antwerpsche bibliophielen (Antwerpen) ; Villa Pelsser éditions (Henri-Chapelle) ; Von Oberbach (Arnhem) ; De witte adelaar (Wilrijk) ; De witte raaf (Brussel) ; Yang (Gent) ; De zachte klaarte (Gent) ; Zegwerk (Gent) ; De zingende zaag (Haarlem)

Uitgaven van DRUKsel:

DRUKselmap : 6 euro
Het zwijgen van de dichter door Jan Lauwereyns : 12 euro
De zonnebloemen van Arcadië: over Lection van Friederike Mayröcker door Lucas Hüsgen : 12 euro