Druksel, een uitgeverij van bibliofiele boeken

Contact

Fondslijst

Deelnemers beurs 1998-2006

Archief

Links

SASKIA DE JONG

terug naar fondslijst

home

file:\\ druksel \ fondslijst \ saskia de jong \meer

Muziek die wast - over het werk van Saskia de Jong

Saskia de Jong debuteerde in 2004 met de bundel 'zoekt vaas'. De omslagtekst intrigeerde: "Deze bundel bevat: een aantal honden, jaargetijden, gisteren, de binnenkant van een vrouw, onbegrepen prairie, oestrogeen. Voor wie de woorden gewassen wil hebben, voor wie de woorden uit de grond getrokken wil hebben als aardappels, voor wie de woorden uit de huid getrokken wil hebben als haren of daaronder vandaan als organen. Gedichten losgerukt uit de grootstad, uit straten en wijken, gestolen uit lichaam en melkweg, gedrukt uit het zwart van wat niet vergeten is, op het wit van wat nog gezegd moet."
Duidelijk zou nu moeten zijn: dit is geen poëzie om te consumeren, om op te sturen en geliefd te willen worden. Haar programma:

'het is ten einde te brengen verbinding
van beelden van iets wat bestaat
en-en ordenen'

(uit het gedicht 'openingsreden').
De Jong gaat op een superieure manier met de taal om, niet om te verbluffen maar om de werkelijkheid duidelijker te maken (of om duidelijk te maken dat ze niet te kennen is). Ze verknalt de syntaxis, gebruikt de woorden in verschillende betekenissen, snijdt in gevoelens, zingt de woordklanken. In sommige gedichten proef je de wereld van een Elfriede Jelinek: vrouwelijk zonder vrouwelijk te moeten zijn. Ze ordent de woorden zoals ook de werkelijkheid geordend zou willen zijn. Maar het mislukt: de taal blijft steeds de taal en als een jonge hond niet te bedwingen: 'heb een jas ijdel beeld'. Zo blijft er niet veel meer over dat ons zekerheid kan bieden: woorden vluchten, de realiteit is niet te vatten, mensen lopen weg of sterven. De bundel 'zoekt vaas' is werkelijk een debuutbundel: hier wordt een begin gemaakt, een traject uitgestippeld en die bevat alleen maar mogelijkheden die veelbelovend zijn. Saskia de Jong schuwt het persoonlijke niet. Het gedicht 'achter de zon' is daar een voorbeeld van: 'misplaatste herfst zorgde voor de finale / aftakeling van een verdorven liaison; […]'. Ze plaatst het persoonlijke echter in een ruimer cultureel kader: er zijn verwijzingen naar de mythologie, het christendom, het humanisme. Deze verwijzingen zijn evidenties en worden gekoppeld aan hedendaagse begrippen, beelden, situaties. Het is vooral daardoor dat deze bundel zo indrukwekkend overkomt: een individu als exponent van een verleden dat bovendien niet zozeer problematisch is, maar juist eventualiteiten bevat. Het gedicht 'in de HEMA horen mensen thuis' bestaat uit drie afdelingen. De eerste is de situatieschets: een man zit aan een tafel, een serveerster komt bij hem. De tweede afdeling bevat de gedachten van de man, de derde van de vrouw. Hoe de dingen ook samen komen, toch blijft alles van elkaar verwijderd. Er wordt bewust verwarring gezaaid. Zinnen vloeien in elkaar, leestekens worden achterwege gelaten en toch zijn de situaties, de beschrijvingen herkenbaar. Niet dat de gedichten een realisme nastreven, ze willen de lezer de ogen wassen.

Bibliografie:
zoekt vaas, Bert Bakker, 2004
poëzie, Druksel, 2005
resistent, Prometheus, 2006